„Vox dilecti mei – The Voice of My Beloved” wyk. Ensemble Peregrina ⸜ recenzja • SACD/CD

1 grudnia ukazała się kolejna płyta Ensemble Peregrina, zespołu muzyki dawnej, prowadzonego przez Agnieszkę Budzińską-Bennett, wydana przez niemieckie wydawnictwo Tacet.

Jej tytuł brzmi „Vox dilecti mei”, a podtytuł „The Voice of My Beloved The Earliest Settings of the Song of Solomon (10th – 15th century)”. Zespół proponuje kolejną podróż w średniowiecze. Tym razem otrzymujemy do ręki najwcześniejszą wersję pieśni Salomona (X–XV w.), zatytułowanych „Vox dilecti mei” („Głos mojego ukochanego”).

Płyta została wydana na krążku SACD z dwoma wersjami – stereofoniczną oraz przestrzenną, w tej drugiej znajdujemy się wśród wykonawców.

» Ensemble Peregrina w HIGH FIDELITY:

• Wywiad z AGNIESZKĄ BUDZIŃSKĄ-BENNETT w „High Fidelity” → TUTAJ
• Wywiad z ANDREASEM SPREEREM,  założycielem TACET Musikproduktion → TUTAJ

tekst WOJCIECH PACUŁA

zdjęcia  „High Fidelity”, mat. pras. Tacet (okładka), Ensemble Peregrina

AGNIESZKA BUDZIŃSKA-BENNETT, założycielka i dyrektor Ensemble Peregrina mówi:

Jesteśmy bardzo szczęśliwi, że możemy zaprezentować publiczności ten zbiór zupełnie nieznanych, acz wybitnych utworów. Mamy nadzieję, że urok tekstu łacińskiej Pieśni nad pieśniami w połączeniu z absolutnie wyjątkową i wyszukaną oprawą muzyczną, którą wybraliśmy do tego programu, zaskoczy i urzeknie Państwa swoim wiecznym pięknem.

⸜ Książeczka do płyty, s. 4, → www.TACET.de, dostęp: 2.04.2024.

Na osiemnaście utworów wybranych na tę płytę w aż szesnastu przypadkach nie znamy kompozytora; wyjątkami są ˻ 12 ˺ Sicut malum Hildegardy of Bingen (choć i przy jej nazwisku umieszczono pytajnik) oraz ˻ 14 ˺ Quis est hic Brunona of Segni. Materiał obejmuje okres aż pięciu wieków (to pół tysiąca lat!), a spaja je ten sam temat, biblijna Pieśń nad Pieśniami, przypisywana królowi Salomonowi.

⸜ Zespół Ensemble Peregrina ⸜ zdj. mat. prasowe

Jak czytamy we wstępie do wywiadu, jaki Program II Polskiego Radia przeprowadził z Agnieszką Budzińską-Bennett dla audycji zatytułowanej Mediewanna, głównym tematem powstałego między VI a II wiekiem p.n.e. utworu jest miłość, dlatego uznawana jest za jeden z najpiękniejszych erotyków. I dalej:

Na tle innych ksiąg Starego Testamentu Pieśń nad pieśniami jest wyjątkowa, między innymi ze względu na brak wzmianek o Bogu, narodzie wybranym i religii. Jej wymowę odczytywać można na wiele sposobów.

⸜ „Pieśń nad pieśniami” – księga Pisma Świętego i jeden z najpiękniejszych erotyków, → www.POLSKIERADIO.pl 28.01.2024.

Obecnie trzon zespołu stanowią: Agnieszka Budzińska-Bennett, Lorenza Donadini, Hanna Järveläinen, Grace Newcombe, Baptiste Romain i Marc Lewon.

▌ Nagranie

Płyta została zarejestrowana cyfrowo na potrzeby wersji stereofonicznej oraz surround 5.1, ta ostatnia nosi nazwę TACET Real surround Sound. Sygnał PCM 24/96 został następnie skonwertowany do postaci DSD i dostępny jest na warstwie hi-res hybrydowej płyty CD. W nagraniu wykorzystano mikrofony lampowe, stąd obecność logotypu „Inspiring Tube Sound”.

O swojej technice mówił w wywiadzie dla nas właściciel wydawnictwa i jednocześnie realizator dźwięku, pan Andreas Spreer:

WP Dwie główne techniki TACETa, to „Inspiring Tube Sound” i „Real Surrond Sound” – co w nich jest specjalnego?
AS „Inspiring Tube Sound” odnosi się do mikrofonów lampowych, z których korzystam: Neumann M49 (rok opracowania: 1949), Neumann U47 (rok opracowania: 1947), Neumann U67, Microtech UM92.1 S.

Jakość dźwięku, jaką w ten sposób osiągamy wynika również z innych parametrów, ale czuję, że wokół mikrofonów lampowych panuje szczególna atmosfera. Mikrofony nie powinny mieć „dźwięku własnego” i te mikrofony nie mają własnego dźwięku. Oferują za to bardzo subtelny szum tła („noise floor”) przeplatający się z muzyką, niczym płótno na obrazie.

O „TACET Real Surround Sound” już wspomniałem – lokuje słuchacza wewnątrz muzyki. Tych wrażeń nie da się opisać. Można ich tylko doświadczyć.

W nagraniach korzysta również z przedwzmacniaczy mikrofonowych/konwerterów A/D firmy RME (Micstasy i innych) oraz trzech systemów MADI (Multichannel Audio Digital Interface), które umożliwiają nagrywanie do 96 kanałów w jakości 24/96, jednocześnie na dwóch rejestratorach – to urządzenie o nazwie „Producer” firmy DirectOut, słuchawki Stax, dynamiczne słuchawki ze wzmacniaczem słuchawkowym Lehmann i kolumn Genelec.

Sprzęt i oprogramowanie były takie same, jak zawsze w przypadku nagrań TACET. Pan Spreer pisał do nas:

W przypadku płyty Vox dilecti mei – The Voice of My Beloved użyłem dwóch mikrofonów Neumann M49 w ustawieniu AB, przeznaczone dla tzw. „ambientu”, czterech mikrofonów Microtech Gefell UM92 wyłapujących dodatkowe informacje o pomieszczeniu, i kilku Microtech Gefell M92, które odbierały bezpośredni dźwięk wszystkich głosów.

Płyta „Vox dilecti mei – The Voice of My Beloved” została zarejestrowana w kościele przyklasztornym sióstr benedyktynek w niemieckim Benningen w marcu 2022 roku.

▌ Odsłuch

To nagranie w którym ogromną rolę pełni naturalna przestrzeń kościoła benedyktynek w Benningen BL. Wbrew pozorom nie jest to kompletacyjna, cicha płyta. Głosy Ensemble Pelegrina są mocne, można powiedzieć, że wręcz donośne. Ustawione w półokręgu, zostały pokazane dość blisko nas. Realizator nie starał się wyciszyć szumów tła, to nagranie „terenowe”, jeśli tak można powiedzieć. Czasem słychać nawet odgłosy spoza kościoła.

To nagranie o niesamowitej czystości i gęstości. Jest tak czyste, że chcemy zwiększać poziom siły głosu bez opamiętania, „wchodząc” w ten sposób do przestrzeni uchwyconej mikrofonami pana Spreera. Ja też tak robiłem do momentu, w którym okazało się, że gram bardzo głośno.

Głosy są raz, że niezwykle klarowne, dwa, że donośne, ale są też głębokie. To dlatego wolumen ich dźwięku jest duży. Zakładam, że spora w tym rola lampowych mikrofonów stosowanych przez właściciela wydawnictwa. Także i instrumenty, znacznie cichsze od wokali, zostały przedstawione w dużej formie. W jej wykreowaniu pomaga długi i gęsty pogłos.

Barwa nagrania jest głęboka, chociaż słyszymy najczęściej średnie i wysokie tony. Dopiero kiedy odzywa się męski głos (Matthieu Romanens), mimo dość wysokiego brzmienia, nieco wypełnia niższą średnicę. A jednak… Pogłos kościoła jest tak gęsty, że powiększa źródła pozorne. Śpiewacy są ustawieni stosunkowo blisko mikrofonów, aby dźwięk bezpośredni był mocniejszy niż odbicia, ale to właśnie to, co dochodzi „spoza nich” kreuje ich duży obraz.

Płyta brzmi nieco inaczej niż poprzednie nagrania Ensemble Peregrina dla Taceta. Starałem się zrozumieć o co chodzi i – jak mi się wydaje – rzecz w bliższej perspektywie, którą tym razem wybrał Andreas Spreer. Jak gdyby zespół śpiewał tylko dla nas, a nie dla całej kongregacji. I, ponownie, to znakomity dźwięk. ●

» Jakość dźwięku: 9-10/10

Wyróżnienie ˻ BIG RED BUTTON ˺

»●«

» JAK SŁUCHALIŚMY  Odsłuch został przeprowadzony w systemie referencyjnym „High Fidelity”. Płyta odtwarzana była na odtwarzaczu SACD Ayon Audio CD-35 HF Edition. Następnie sygnał przesyłany był do lampowego przedwzmacniacza liniowego Ayon Audio Spheris III i wreszcie do wzmacniacza mocy Soulution 710 oraz kolumn Harbeth M40.1. Okablowanie – Crystal Cable Absolute Dream, Siltech Triple Crown, z zasilaniem Siltech, Acoustic Revive i Acrolink.

tekst WOJCIECH PACUŁA

zdjęcia „High Fidelity”, mat. pras. Tacet, Ensemble Peregrina

→ www.TACET.de

→ www.PEREGRINA.ch

«●»